50 χρόνια από την εξέγερση του Πολυτεχνείου. «Όφεις, ποτέ!»

Η Ανώτατη Εκκλησιαστική Ακαδημία Αθήνας στέκει με σεβασμό μπροστά στην συμπλήρωση μισού αιώνα από την εμβληματική εξέγερση του Πολυτεχνείου (17 Νοεμβρίου 1973). Εύχεται, η δίψα για ελευθερία και το αδούλωτο φρόνημα να εμπνέουν όλες τις γενιές, μακριά από κάθε υστεροβουλία, ευτελισμό εννοιών και καπηλεία θυσιών.

Το κεντρικό σύνθημα της εξέγερσης του Πολυτεχνείου (το οποίο πλέον ακούγεται σαν στερεότυπο και από πολλούς προσπερνιέται ως κάτι παρωχημένο) διατηρεί πλήρη ζωντάνια και εξαιρετική επικαιρότητα: «Ψωμί, Παιδεία, Ελευθερία»: και τα τρία μαζί και αδιαίρετα.

– «Ἄρτος καρδίαν ἀνθρώπου στηρίζει» (Ψαλμ. 103:15). Είναι ουσιώδες για τον άνθρωπο το καθημερινό ψωμί. Ταυτόχρονα όμως,

– «Οὐκ ἐπ’  ἄρτῳ μόνῳ ζήσεται ἄνθρωπος» (Ματθ. 4:4). «Λάβετε», λοιπόν, «παιδείαν καὶ μὴ ἀργύριον, καὶ γνῶσιν ὑπὲρ χρυσίον δεδοκιμασμένον» [«Προτιμήστε την παιδεία από το ασήμι, και βάλτε την γνώση πάνω κι απ’ το εκλεκτό χρυσάφι»] (Παροιμ. 8:10). Και τελικά

– «Τῇ ἐλευθερία, ᾗ Χριστὸς ἡμᾶς ἠλευθέρωσε, στήκετε καὶ μὴ πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθε» [«Μείνετε σταθεροί στην ελευθερία, για την οποία μας ελευθέρωσε ο Χριστός, και μην ξαναμπαίνετε κάτω από ζυγό δουλείας»] (Γαλ. 5:1).

Είναι χρέος των Χριστιανών ο αγώνας εναντίον κάθε είδους τυραννίας, γιατί ο άνθρωπος πλάστηκε κατ’ εικόνα και ομοίωση Θεού, προικισμένος με το νοερό και το αυτεξούσιο. Είναι πνευματικό χρέος μας η αντίσταση στο κοινωνικό κακό και η συμπαράσταση καθημερινά στον άνθρωπο της διπλανής πόρτας που αδικείται.

Ας θυμηθούμε μία μαρτυρία (δημοσιευμένη εδώ και χρόνια) από εκείνες τις ημέρες της εξέγερσης (στη Νομική Σχολή πρώτα και στο Πολυτεχνείο κατόπιν): Ο Αναστάσιος Γιαννουλάτος (τότε επίσκοπος Ανδρούσης, σήμερα αρχιεπίσκοπος Τιράνων και πάσης Αλβανίας), «με άλλους κληρικούς συγκροτεί ομάδες, ώστε να φτάσουν στους φοιτητές τρόφιμα και φάρμακα. Κάνει επαφές, ώστε να αποφευχθεί η βία από την πλευρά της αστυνομίας. Εκείνοι απλώς τον άκουγαν […]. Μάλιστα επισήμανε και στους άλλους καθηγητές να μεσολαβήσουν. Ένας από τους καθηγητές τού θύμισε το ευαγγελικό: “φρόνιμοι [: μυαλωμένοι, συνετοί] ως οι όφεις”. Τότε απάντησε: “Φρόνιμοι ναι, αλλά όφεις ποτέ!”».